Net zoals bij de andere behandelingsvormen zijn ook bij de ontwikkeling van basistherapie eerst de verschijnselen geanalyseerd: bij veel cliënten is nagegaan hoe de problemen zich uitten, waar overeenkomsten waren, welke achtergrond er was en hoe de overeenkomsten daarbij waren. Dit om te kunnen nagaan waar de behandeling op moest aansluiten.

Eén van de eerste verschijnselen waar de therapeut mee te maken krijgt is het overspoeld raken door gevoelens, vooral verdriet (Holmes, 2000). Dit komt meestal naar voren in het vertellen over vroeger (jeugd) en over de relatie(s) die geweest zijn of er nog zijn. Relaties op het intieme vlak zijn er meestal veel geweest, deze cliënten kunnen moeilijk alleen zijn (Dozier, 1990). In relaties zijn ze enerzijds claimend, anderzijds werend. Het meest duidelijk komt dat uit in de seksualiteit. Ze vragen steeds van hun partner om te vrijen zonder gemeenschap, tederheid (strelen, masseren) wordt als belangrijk gezien, gemeenschap weren ze veelal. Het claimende heeft vaak de vorm van aandacht willen hebben, willen horen dat de ander van hen houdt, willen horen dat ze belangrijk zijn voor de partner. En ook die vragen gaan vergezeld met veel emoties. Anderzijds weren ze lichamelijke aanrakingen in de dagelijkse omgang met als reden dat ze dat zelf willen aangeven, er niet door overvallen willen worden.

Het overspoeld raken door gevoelens wijst op onverwerkt leed en op onbegrensdheid in het gevoelsleven. In de relationele sfeer is ambivalentie te constateren: nabijheid wensen en nabijheid weren. De gehechtheidswijze komt overeen met wat bij angstig/gepreoccupeerd omschreven wordt. Bij de beschrijving relationeel gestoord wordt deze gehechtheidswijze ook genoemd samen met de ambivalentie in de nabijheidservaring.

Bij de ontwikkeling van basistherapie is gebruik gemaakt van wat geleerd is van differentiatietherapie en fasetherapie. Vooral de noodzaak van het ontstaan van een kader heeft de aandacht gehad. Daarmee samen hangt begrenzing en het opbouwen van veiligheid. Net als bij de andere twee therapievormen is de therapeutische relatie met de therapeut van doorslag gevende betekenis. De beschikbaarheid van de therapeut uitkomend in zijn houding (jij bent waardevol) en zijn technieken zijn daarbij bepalend.

In de basistherapie wordt aandacht besteed (meestal direct in het begin van de behandeling) aan het overspoeld raken door emoties, waarin het onbegrensde naar voren komt. Door de verschijnselen te ordenen en in een kader te plaatsen is de problematiek bewerkbaar. Door de bewerkingen te koppelen aan de ordening van de verschijnselen krijgt de cliënt greep op zijn gevoelens. Dat gaat stap voor stap en er zijn regelmatig terugvallen met als gevolg het overspoeld raken (door de bodem zakken). Bij de therapeutische technieken hoort dat de therapeut greep houdt op het proces en de procesvoortgang kan aangeven. In het proces hebben de terugvallen vaak te maken met een concrete gebeurtenis die voor de cliënt een traumatisch karakter heeft. In die gevallen maak ik gebruik van E.M.D.R. evenals bij het verwerken van trauma’s uit de jeugd.

In de praktijk blijkt dat basistherapie werkt maar het is geen wondermiddel. Het is ontwikkeld voor een moeilijke problematiek, wat inhoudt dat het een proces is dat aandacht vraagt en geduld.

Lees verder:
Opleidingen | Meer informatie